بررسی سیاست گذاری اشتغال زنان در جمهوری اسلامی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبایی

2 کارشناس ارشد برنامه ریزی رفاه اجتماعی

چکیده

     از جمله موضوعات مهم در حوزه زنان و خانواده، وضعیت و جایگاه اشتغال زنان و تمهیدات سیاستی، قانونی و برنامه­ای اندیشیده شده برای آن، جهت تحقق وضعیت مطلوب نظام سیاست­گذاری است. بی­شک محتوا و چگونگی پرداختن نظام سیاستگذاری به این موضوع، یکی از عوامل تأثیرگذار در تعیین وضعیت و جایگاهی مطلوب برای آن به شمار می­رود. براین اساس، پژوهش حاضر درصدد بررسی سیاست‌گذاری جمهوری اسلامی ایران در حوزه اشتغال زنان و توصیف وضع موجود سیاست‌گذاری در این حوزه است. در این راستا، با استفاده از تحلیل محتوای کیفی، متن کلیه سیاست‌ها و قوانین مصوب در نهادهای اصلی سیاست‌گذار و قانون‌گذار در جمهوری اسلامی ایران (مجلس شورای اسلامی، هیات وزیران، شورای عالی انقلاب فرهنگی و مجمع تشخیص مصلحت نظام) از طریق احصاء و تبیین مقولات و موضوعات مورد توجه در این سیاست‌ها و قوانین که سیاست‌گذاری موجود اشتغال زنان مورد بررسی قرارگرفت. سیاستگذاری اجتماعی با محور کلان سیاست‌های تشویقی- ترویجی که خود شامل دو دسته مقوله اشتغال متناسب زنان و اشتغال بدون قید زنان و محور کلان سیاست‌های حمایتی شامل دو محور خردتر حمایت از زنان شاغل و حمایت از غیرشاغلین زن بموضوع اشتغال زنان را مورد توجه قرار داده است. با این حال، بسیاری از سیاستهای کلی فاقد پشتوانه در قوانین جاری جهت عملیاتی شدن بوده و لذا در حد شعار باقی مانده است.

کلیدواژه‌ها


  • ×       ابوت، پاملا و والاس کلر 1376. درآمدی بر جامعه­شناسی نگرش­های فمینیستی، ترجمه‌ی مریم خراسانی و حمید احمدی، تهران، دنیای مادر.

    ×       اداره مطالعات خانواده نهاد رهبری در دانشگاهها 1387.  کارآمدی نظام جمهوری اسلامی ایران در مسائل زنان، قم، معارف.

    ×       بلیک مور، کن، 1389. مقدمه‌ای بر سیاست‌گذاری اجتماعی، ترجمه‌ی علی اصغر سعیدی و سعید صادقی، تهران، جامعه شناسان.

    ×       تاج مزینانی، علی‌اکبر 1388. مطالعه تطبیقی رفاه جوانان در نظام‌های رفاهی کشورهای توسعه یافته، تهران، سازمان ملی جوانان.

    ×       چنگیزی، فرنگیس ۱۳۷۶. احتساب سهم زنان در تولید، سازمان آمار ایران.

    ×       زاهدى، فضل اللّه 1381. بررسى تطبیقى شرایط کار زنان، تهران، مؤسسه کار و تأمین اجتماعى.

    ×       زیبایی‌نژاد، محمدرضا. «عوامل، پیامدها و رویکردهای اشتغال زنان از نگاه مدیریت اجتماعی»، اشتغال زنان، قم، دفتر مطالعات و تحقیقات زنان، (1388).

    ×       شورای فرهنگی اجتماعی زنان 1386. آشنایی با شورای فرهنگی اجتماعی زنان (دفتراول) سیاست‌ها و طرح‌ها مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی(1366-1386)، تهران.

    ×       صالحی مرزیجرانی، اکرم. «نقش تعاونی­ها در اشتغال­زایی»، اقتصاد تعاون، ش189و190، (خرداد و تیر1386).

    ×       عباسی، عباس. «دورکاری صنعتی،مشاغل خانگی و افزایش مزیت رقابتی» وزارت تعاون ورفاه اجتماعی، (1392).

    ×       عراقی، عزت الله 1376. حقوق بین‌المللی کار، تهران، دانشگاه تهران.

    ×       فرهنگ، منوچهر 1366. فرهنگ علوم اقتصادی، تهران، آزاده.

    ×       الکاک، پیت و مارگارت می و کارن راولینگسون 1391. مرجع سیاست­گذاری اجتماعی ترجمه‌ی علی اکبر مزینانی و محسن قاسمی، تهران، دانشگاه امام صادق (ع).

    ×       کومز، فلیپ 1353. برنامه‌ریزی آموزشی چیست؟، ترجمه‌‌ی محمد برهان منش، تهران، دانشگاه تهران.

    ×       گیدنز، آنتونی 1387. جامعه‌شناسی، ترجمه‌ی منوچهر صبوری، تهران، نی.

    ×       نعیمی، عمران و همکاران 1389. قانون تأمین اجتماعی در نظم حقوقی کنونی، تهران، جنگل.

    ×       هولستی، ال-آر 1373. تحلیل محتوا در علوم اجتماعی و انسانی، ترجمه‌ی نادر سالار زاده امیری، تهران، دانشگاه علامه طباطبایی.

    ×       وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، 1368. قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، تهران، اداره کل انتشارات و تبلیغات مجلس.

    • Ø Orloff,  Ann Shola 2002. "Globalization, Export Orientation and Social Policy in Europe and North America Women.s Employment and Welfare Regimes"Social Policy and Development Programme Paper Number 12

     

    • Ø Parsons,R.J. "specific practice strategies for empowerment based practice with women":A study of two groups.Affilia- journal of women and social work.vol.16,no.2(2001).

     

    ×      مرکز پزوهش‌های مجلس شورای اسلامی، «پیش‌نویس طرح توانمندسازی زنان سرپرست خانوار» (شماره مسلسل6830/کدموضوعی410)، (دی ماه 1382).

    ×      نرم افزار جامع قوانین و مقررات کشور( لوح حق)

    ×      بیانات مقام معظم رهبری- پیام به کنگره‌ی «هفت هزار زن شهید کشور» 16/12/1391

    ×      بیانات مقام معظم رهبری در نشست راهبردی زنان و خانواده، دی ماه 1390

    ×      قانون برنامه دوم توسعه فرهنگی، سیاسی، اقتصادی کشور(مصوب5/9/1374)

    ×      قانون برنامه سوم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران (مصوب17/1/1379)

    ×      قانون برنامه چهارم توسعه اقتصادی، سیاسی و اجتماعی جمهوری اسلامی ایران (11/6/1383)

    ×      قانون برنامه پنجم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران (مصوب15/10/1389)