رسانه ی ملی و توانمندسازی زنان سرپرست خانوار (مورد مطالعه: زنان سرپرست خانوار منطقه ی 18 تهران)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دکتری جامعه شناسی

2 عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی تهران مرکز

3 کارشناسی ارشد علوم ارتباطات اجتماعی

چکیده

زنان سرپرست خانوار 12 درصد از جمعیت زنان کشور را تشکیل داده و با مشکلات فراوانی چون بیکاری، نداشتن درآمد مطمئن و ثابت، به عهده داشتن مسئولیت های توأم پدری و مادری، تحصیلات پایین و در معرض انواع آسیب های اقتصادی و اجتماعی قرار داشتن مواجه اند. از این رو چگونگی توانمندسازی این گروه از زنان مهم ترین مسئله ی پیش روی پژوهشگران، کارشناسان و برنامه ریزان است. هدف اصلی این مقاله، بررسی تأثیر برنامه های رسانه ی ملی در توانمندسازی زنان سرپرست خانوار منطقه ی 18 تهران است. به منظور تبیین موضوع پژوهش حاضر از نظریه های مربوط به توانمندسازی مانند دیدگاه های سارا لانگه، دیدگاه های فمینیستی و در حوزه ی رسانه نیز از نظریه های برجسته سازی و استفاده و خشنودی استفاده شده است. روش پژوهش از نوع توصیفی و پیمایش بوده و بر اساس آن جامعه ی آماری و حجم نمونه به دلیل کم بودن تعداد زنان سرپرست خانوار منطقه ی 18 یکسان فرض شد و تعداد آنها 300 نفر برآورد شد و به تبع آن روش نمونه گیری نیز تمام شماری بوده است. نتایج تحقیق نشان داد که متغیرهای مستقل تحقیق شامل برنامه های آموزشی، پیام های تبلیغاتی، برنامه های اوقات فراغت، افزایش آگاهی و الگوسازی رسانه ی ملی با متغیر وابسته یعنی توانمندسازی زنان سرپرست خانوار رابطه داشتند. به عبارت دیگر تمامی برنامه های آموزشی، پیام های تبلیغاتی، برنامه های اوقات فراغت، برنامه های افزایش آگاهی و برنامه های الگوسازی در توانمندسازی زنان تأثیرگذار بوده و میزان این تأثیرگذاری برابر با 0/42=P2 بود که حاکی از آن است که متغیرهای مستقل به میزان 0/42 توانایی تبیین توانمندسازی زنان سرپرست خانوار را داشته اند.

کلیدواژه‌ها


  • ×     ابوت، پاملا و کلر والاس1380.  جامعه­شناسیزنان، ترجمه­ی منیژه نجم عراقی، تهران، نی.

    ×     پورگیو، فریده 1379. «بررسی توانمندسازی زنان در ایران با تأکید بر رسانه­ها و کتاب­های درسی»، مرکز امور زنان ریاست جمهوری، اولین همایش توانمندسازی زنان.

    ×     تانکارد، جیمز و ورنر سوروین 1386. نظریه‌های ارتباطات، ترجمه­ی علیرضا دهقان، تهران، دانشگاه تهران.

    ×     جغتایی، محمد تقی و همکاران 1372. سیاست اجتماعی، تهران، دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی.

    ×     رجب لاریجانی، مهسا. بررسی عوامل اجتماعی مؤثر بر توانمند سازی زنان روستایی، (پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه الزهراء) (1390).

    ×     سازمان بهزیستی کشور 1390. سالنامه آماری.

    ×     شادی طلب، ژاله و علیرضا گرایی نژاد. «فقر زنان سرپرست خانوار»، پژوهش زنان، دور 2، ش1، (1383).

    ×     شهرداری تهران 1391. سالنامه آماری شهرداری تهران.

    ×     صندوق کودکان سازمان ملل متحد 1372.  نقشزناندر توسعه، تهران، روشنگران.

    ×     طباطبایی، شهناز و سیمین حسینیان. «توانمند سازی زنان سرپرست خانوار از طریق مشاوره گروهی، آگاه سازی و کارآفرینی»، خانواده پژوهی، (1384).

    ×     علیخواه، فردین و مریم نجیبی ربیعی. «زنان و ترس از جرم در فضاهای شهری». رفاه اجتماعی، سال 6، ش۲۲، (1385).

    ×     غفاری، غلامرضا 1387. «زنان و توسعه اجتماعی»، حقوقزنان، ش10، (1385).

    ×     غفاری، غلامرضا و دیگران. «مروری بر شاخص­های توانمند سازی زنان»، دومین همایش توانمند سازی زنان و توان افزایی زنان سرپرست خانوار، اداره کل امور بانوان شهرداری تهران، (1388).

    ×     فرخی، طاهره. «نقش زنان در توسعه­ی پایدار، تواناسازی زنان»، تعاون، ش74،  (1376).

    ×     فرخی راستابی، زهرا. چگونگی توانمند سازی زنان برای مشارکت در امور توسعه با تأکید بر شهر اصفهان، (پایان نامه کارشناسی ارشد، مرکز اطلاعات و اسناد علمی ایران)، (1382).

    ×     فروزان، ستاره و اکبر بیگلران. «زنان سرپرست خانوار: فرصت­ها و چالش­ها»، پژوهشزنان،  دوره 1، ش5، (بهار 1382).

    ×     کاستلز، ایمانوئل 1389. عصر اطلاعات، ترجمه­ی احد علیقلیان و افشین خاکباز، ج1، تهران، طرح نو.

    ×     کتابی، محمود و بهجت یزدخواستی. «توانمند سازی زنان برای مشارکت در توسعه»، پژوهش زنان، دوره 1، سال 3، ش 7، (پاییز، 1382).

    ×     کمیته امداد امام خمینی(1391)، سالنامه آماری.

    ×     لانگه، سارا 1372.معیارهاییبرایتواناسازیزنان، تهران، روشنگران.

    ×     مرکز آمار ایران (1390)، نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن 1390.

    ×     معیدفر، سعید و نفیسه حمیدی. «زنان سرپرست خانوار: ناگفته­ها و آسیب­های اجتماعی». نامه علوم اجتماعی، ش 32، (1386)

    ×     ویندال، سون، بنو سیگنایتزر و جین اولسون 1386. کاربرد نظریه­های ارتباطات. ترجمه­ی علیرضا دهقان، تهران، جامعه­شناسان.

     

    • Ø Jaggar, Alison. M 1983. Feminist Politics and Human Nature. Sussex:
    • Ø Rowman and Allan Held.
    • Ø -Valerie, Bryson. S(1999) Feminist Debates. London: MacMilan.
    • Ø -Koskela, Hille & Pain, Rachel. Revisiting fear and place: women's fear of attack and the built environment. Geoforum, V 31, (2000), (1999).
    • Ø -Cozens, P. Hillier, D & Prescott. (2002). Defensible space, Community safety, the British city and the ̒Active Citizan ̓: Penetrating the Criminal Mind. Crime Prevention and Community safety: An Introduction Journal.