تحلیلی بر ویژگی ها و تعیین کننده های مهاجرت مستقل زنان در ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیأت علمی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبایی

2 کارشناسی ارشد جمعیت شناسی

چکیده

در این مقاله ویژگی ها و تعیین کننده های مهاجرت مستقل زنان بر حسب مقصدهای عمده ی مهاجرتی تحلیل شده است. حجم نمونه شامل 14394 نفر زن است که از نمونه ی دو درصدی سرشماری سال 1390 به صورت تصادفی انتخاب شده اند. بر اساس نتایج به دست آمده الگوهای سنتی مهاجرت - که بیشتر مردگزین بوده و زنان به تبعیت از مردان مهاجرت می کردند - در حال تغییر است و به تدریج نوعی الگوی زنانه شدن مهاجرت در ایران در حال تکوین است. در این تحقیق دو الگوی مهاجرتی برای زنان شناسایی شد؛ یکی زنان مستقلی که از مهاجرت به عنوان یک استراتژی توسعه ی حرف های و فردی استفاده می کنند. این گروه از زنان مهاجر، تحصیل کرده و متخصص اند و بیشتر آنها محل اقامت قبلی شان نقاط شهری و مقصد مهاجرتشان پایتخت و شهرهای بزرگ است. الگوی دیگر، زنان مهاجری هستند که از مهاجرت به عنوان یک استراتژی بقاء استفاده می کنند. این گروه بیشتر به دلیل بیکاری، فوت همسر و یا طلاق مهاجرت می کنند و مستعد آسیب های اجتماعی متعددی هستند که اتخاذ سیاست های حمایتی برای این گروه در برنامه ریزی های شهری امری الزامی و ضروری است.

کلیدواژه‌ها


  • ×      اسماعیلی، نصیبه. بررسی نقش زنان در جریان تصمیم­گیری مهاجرت­های خانوادگی، (پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران، دانشکده علوم اجتماعی)، (1388).

    ×                  تیموری، ثمانه. مهاجرت زنان از شمال به جنوب، (پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علامه طباطبایی، دانشکده حقوق)، (1389).

    ×      جعفری، نرگس. بررسی روند تحولات مهاجرت زنان و شناخت عوامل مؤثر بر آن، (پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علامه طباطبایی، دانشکده علوم اجتماعی)، (1388).

    ×      حاجی حسینی، حسین. «سیری در نظریه­های مهاجرت»، راهبرد، ش41، (1385).

    ×      حسن ­پورفرد، علی. گرایش به مهاجرت و جنسیت، (پایان­نامه کارشناسی ارشد جمعیت­شناسی، دانشگاه تهران، دانشکده علوم اجتماعی)، (1389).

    ×      فیندلی، سلی 1372. برنامه­ریزی مهاجرت­های داخلی، ترجمه­ی عبدالعلی لهسایی­زاده، نوید، شیراز.

    ×      لهسایی­زاده، عبدالعلی 1368. نظریات مهاجرت، نوید شیراز.

    ×      محمودیان، حسین و حجیه بی­بی رازقی نصرآباد و محمدرضا کارگر شورکی. «زنان مهاجر تحصیلکرده در تهران»، پژوهش زنان، دوره7، ش4، (1388).

    ×      مشفق، محمود. «تحلیل اثرات شاخص­های سرمایه انسانی و جمعیت شناختی بر مهاجرت­های داخلی ایران»، نامه انجمن جمعیت­شناسی ایران، ش11، (1390).

    ×      میرزایی، محمد و علی قاسمی اردهائی 1393. جنبه­های مهاجرت داخلی زنان در ایران، مؤسسه رحمان.

    ×      یزدان مهر، زکیه. مقایسه ویژگی­های جمعیتی، اجتماعی زنان مهاجر (داخلی) با زنان غیرمهاجر در سرشماری 1385، (پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران، دانشکده علوم اجتماعی)، (1392).

    • Ezra, M. (2001). “Ecological degradation, rural Poverty and Migration in Ethiopia: A Contextual analysis”. Available on: http: // www. Popcouncil.  Org/pdfs/ wp/149.pdf.
    • Giaccone, M (2011). “Native Woman Work more thanks to Migrant Women”. Pereforming Domestic Institution, IRS, Italy.
    • Boyd.M & Grieco, E. M.  (2003). “Women and Migration: Incorporating Gender into International Migration Theory”. Center for the Study of Population, WPS98-139 ISSN 0740-9095.
    • Ø Chant, S. and S. Radcliffe (1992). ”Migration and Development: The Importance  of                Gender”. In: Gender and Migration in Developing Countries. Ed. S. Chant. London and   New York:  Belhaven Press : 1-29.
    • Ø Chattopadhyay.S(2000)“Involuntary Migration and the Mechanisms of Rehabilitation: The Discourse of Development in Sardar Sarovar, India”,Annual Meeting of Association of American Geographers, Pennsylvania.
    • Hugo, G. (1993).“Migrant Women in Developing Countries, in Department of Economic and Social Information and Policy Analysis”. Internal Migration of Women in Developing.
    • Lawson, V. A. “Hierarchical households and gendered migration in Latin America: Feminist Extensions to migration research”. Progress in Human Geography, 22(1) (1998).
    • Quinlan, R. J. “Kinship, Gender and Migration from a Rural Caribbean Community”, Migration Letters, V.L2 (1) (2005).
    • Silvery, r. “Power, Differenece and Mobility: Feminist advances in Migration Studies” .Progress in Human Geography, 28(4) (2004).
    • Monica, B,E. Grieco, (2003). "Women and Migration: Incorporating Gender intoInternational Migration Theory", Migration Policy Institute. [ttp://www.migrationpolicy.org/article/]. 
    • Ø Sjaastad, L. A. “The Costs and Returns of Human Migration, the Journal of Political Economy .70(5) (1962).
    • United Nation (2013). “World Migration in Figures”, a joint contribution by UN- DESA and the OECD to the United Nations High Level Dialogue on Migration and Development.
    • United Nations. (2003). “The Global Dimensions of Female Migration”: International Migration Report.
    • Uteng,T.P (2011). “Gender and Mobility in the Develoing World”, Background Paper, World Development Report, World Bank.