نقش وفاداری در اعتمادآفرینی و راهبردهای توسعه ی آن در نهاد خانواده با رویکرد به آیات و روایات

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار مدرسه عالی شهید مطهری

2 کارشناس ارشد فقه و مبانی حقوق اسلامی

چکیده

نکاح نهادی عاطفی، اجتماعی و حقوقی است که محصول آن زوجیت است. از جمله عناصر در پایداری زوجیت وفاداری است، وفاداری به معنای التزام و پایداری به پیمان زناشویی و خیانت نکردن به همبستگی عاطفی و جنسی است. آیات و روایات متضمن لزوم وفاداری در مطلق پیمان ها و ضرورت پای بندی به همبستگی عاطفی در پیمان زناشویی، مهم ترین ادلّه ی وجوب وفاداری به شمار می آیند. علاوه بر آن آموزه های اخلاقی ما را به وفاداری در پیمان زناشویی رهنمون می گردانند. عفت و پارسایی جنسی، عدم تنوع طلبی و تمکین جنسی از مهم ترین عناصر وفاداری به شمار می آیند. حسن معاشرت، پاکیزگی ظاهری، رعایت الزامات حقوقی چون نفقه نیز در تعمیق و توسعه ی وفاداری مؤثر می افتند. بدون تردید وفاداری بستر شکل گیری اعتماد به شمار می آید، عشق و محبت بین زوجین و ابراز آن و کاربست صداقت در مناسبات زوجین، خیرخواهی، رازداری، پرهیز از مخفی کاری و حسن ظن از مهم ترین عوامل تعمیق و توسعه ی اعتماد در مناسبات زوجین در تعالیم اخلاقی و حقوقی اسلام است.

کلیدواژه‌ها


  • قرآن کریم
  • ابن بابویه قمی، محمدبن علی (شیخ صدوق) 1390. من لا یحضرهُ الفقیه، تحقیق حسن موسوی، تهران، دارالکتب الاسلامی.
  • ــــــــ 1403ق. الخصال، تصحیح علی اکبر غفاری، قم، جامعة المدرسین فی الحوزة العلمیه.
  • ابن منظور ، جمال الدین محمدبن مکرم 1388ق. لسان العرب، بیروت، دار صادر.
  • راغب اصفهانی، راغب. المفردات فی غریب القرآن، تهران، المکتبه المرتضویه.
  • امینی، ابراهیم. آیین همسرداری یا اخلاق خانواده،تهران، اسلامی.
  • پاک نژاد، رضا 1367. روش شوهرداری در اسلام.
  • حرعاملی، محمدبن حسن 1424ق. وسائل الشیعه الی تحصیل مسائل الشریعه، بیروت، موسسه آل البیت لإحیاء التراث.
  • خمینی، روح الله، تحریر الوسیله، قم، اسلامی.
  • دهخدا ، علی اکبر1338، لغت نامه ، زیرنظردکترمحمدمعین ، تهران ، انتشارات دانشگاه تهران
  • رسولی محلاتی، هاشم1386.غررالحکم و درر الکلم آمدی،تهران، فرهنگ اسلامی.
  • زبیدی 1386. تاج العروس، کویت، مطبعة حکومة الکویت.
  • شریف الرضی، محمدبن حسین 1384. نهج‌البلاغه امام امیرالمؤمنین (ع)، ترجمه‌ی محمد دشتی، قم، دفتر تبلیغات اسلامی.
  • صفی پور، عبدالرحیم‌بن عبدالکریم. منتهی الإرب فی لُغةِ العرب، سنائی.
  • طباطبائی، محمد حسین. المیزان،ترجمه‌ی محمدباقر موسوی همدانی، قم، اسلامی.
  • طبرسی، ابی‌نصر الحسن‌بن الفضل1365.مکارم الاخلاق، ترجمه‌ی ابراهیم میرباقری، فراهانی.
  • غیاث الدین رامپوری 1277ق. محمدبن جلال الدین ، غیاث اللغات ، بی جا، چاپ سنگی.
  • فخر رازی، محمدبن عمر 1408ق. مفاتیح الغیب (التفسیر الکبیر)، بیروت، دار الاحیاء التراث العربی.
  • قائمی، علی1366.خانواده و مسائل همسران جوان، امیری.
  • ـــــــــ 1368. نظام حیات خانواده در اسلام، تهران، انجمن اولیاء و مربیان جمهوری اسلامی ایران.
  • کاتوزیان، ناصر 1385. دوره‌ی مقدماتی حقوق مدنی: خانواده، تهران، میزان.
  • کلینی، محمدبن یعقوب 1413ق. الکافی، تحقیق محمدجواد الفقیه، تصحیح یوسف البقاعی، بیروت، دارالاضواء.
  • مجلسی، محمدباقر 1412ق.بحارالانوار الجامعة لِدُرَرِ أخبارِ الأئمَّةِ الأطهار، بیروت،  لِدار احیاءالتراث العربی.
  • محدثی، جواد1379.اخلاق معاشرت، قم، دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه.
  • محقق داماد،  مصطفی1373.قواعد فقه، تهران، سمت.
  • نجفی، شیخ محمد حسن 1394. جواهر الکلام، تهران، دار الکتب الاسلامیه.
  • محمدی ری شهری، محمد 1387. تحکیم خانواده از نگاه قرآن و حدیث، با همکاری عباس پسندیده، ترجمه‌ی حمیدرضا شیخی، قم، دارالحدیث (نشر مشعر).
  • مطهری، مرتضی 1353. نظام حقوق زن در اسلام، تهران، فرهنگ اسلامی.
  • مکارم شیرازی، ناصر 1386. تفسیر نمونه،تهران، دارالکتب الاسلامی.
  • ملک محمودی الیگودرزی، امیر1386.راهنمای خانواده: راز شاد زیستن و خوشبختی در کانون گرم خانواده، قم، مشهور.
  • المنجد،  1364. مطبعه کاتولیکی، تهران، کتابفروشی اسماعیلیان.
  • مولوی ، مولاناجلال الدین محمدبلخی  1386، دیوان کلیات شمس تبریزی ، تهران ، اقبال.
  • میرخانی، عزت السادات 1380، رویکرد نوین در روابط خانواده، تهران، شورای فرهنگی - اجتماعی زنان و خانواده.
  • میرزای نائینی. منیة الطالب، تهران.
  • نراقی، مهدی 1370. علم اخلاق اسلامی، ترجمه‌ی کتاب جامع السعادات، ترجمه‌ی جلال‌الدین مجتبوی، حکمت.
  • نوری طبرسی، میرزاحسین1408ق.مستدرک الوسائل و مستنبط الوسائل، بیروت، آل البیت لإحیاءالتراث.