مؤلّفه های الگوی مدارا با همسر از دیدگاه اسلام

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیئت علمی گروه معارف دانشگاه علوم پزشکی اصفهان

2 کارشناس ارشد علوم قرآن و حدیث

چکیده

نوشتار حاضر با توجه به نیاز علمی جامعه ی امروزی به الگوی رفتار ارتباطی با همسر، درصدد استنباط و ارائه ی معیارهای سازگاری و اخلاق مدارا در زندگی زناشویی برآمده است. این مقاله به سبک مسئله محور و با روش کتابخانه ای و مراجعه به منابع معتبر به تبیین مؤلفه های الگوی مدارا با همسر در پرتو آموز های مترقّی اسلام می پردازد. بدین منظور ابتدا به طرح دقیق مسئله پرداخته، تصویری از هویت و چیستی «رفق و مدارا» در فرهنگ دینی ارائه می دهد. در ادامه با رهیافتی درون دینی به بیان ضرورت مدارا با همسر و سپس به تبیین خصوصیات همسران سازگار و اهل مدارا از موضع علم و دین می پردازد.

کلیدواژه‌ها


  • قرآن کریم
  • ابن ابی الحدید معتزلی، عبدالحمید 1404. شرح نهج‌البلاغه، قم، کتابخانه آیت‌الله مرعشی.
  • ابن منظور، محمدبن مکرم 1405. لسان العرب، قم، ادب الحوزه.
  • افروز، غلامعلی1387. پرسش‌ها و پاسخ‌ها (روان شناختی، تربیتی، خانوادگی، فرهنگی و اجتماعی)، تهران، دانشگاه تهران.
  • انصاریان، حسین 1378. نظام خانواده در اسلام، قم، ام‌ابّیها.
  • آلوسی، محمودبن عبدالله 1345. روح المعانی فی تفسیر القرآن العظیم و السبع المثانی، المنیریه، احیاء التراث العربی.
  • آموزگار، حبیب‌الله 1355. مقام زن در آفرینش، تهران، اقبال. 
  • تمیمی آمدی، عبدالواحدبن محمد 1346. غررالحکم و دررالکلم، شرح آقا جمال خوانساری، تهران، دانشگاه تهران.
  • --------- 1381. غررالحکم و دررالکلم،ترجمه‌ی مصطفی درایتی، مشهد، ضریح آفتاب.
  • خمینی، روح‌الله 1390. تحریر الوسیله، تهران، دارالکتب العلمیه.
  • حافظ، شمس‌الدین محمد 1380. دیوان حافظ، مشهد، راهیان سبز.
  • حر عاملی، محمدبن الحسن 1391. وسائل الشیعه، بیروت، دار احیاء التراث العربی.
  • --------  1409. وسائل الشیعه، قم، آل البیت.
  • دهخدا، علی اکبر 1341. لغت‌نامه دهخدا، تهران، دانشگاه تهران.
  • دورانت، ویلیام جیمز  1369. لذات فلسفه، تهران، سازمان انتشارات و آموزش انقلاب اسلامی.
  • راغب اصفهانی، حسین‌بن محمد 1412ق. المفردات فی غریب القرآن، بیروت، دارالعلم.
  • روسو، ژان ژاک 1349. امیل یا آموزش و پرورش، تهان، گنجینه.
  • ری شهری، محمد 1375. میزان الحکمه، قم، دارالحدیث.
  • زمخشری، جاراللّه محمودبن عمر1414.ا لکشاف، قم، مکتب الاعلام الاسلام، ج1.
  • شیخ صدوق، بوجعفر محمدبن علی (ابن بابویه) 1413. من لایحضره الفقیه، قم، جامعه‌ی مدرسین.
  • صالحی، هاشم 1385. رهگشای انسانیت (نهج الفصاحه)، ترجمه‌ی ابراهیم احمدیان، قم، گلستان ادب.
  • طباطبایی، سید محمد حسین1370. المیزان، ترجمه‌ی سید محمدباقر موسوی همدانی، قم، بنیاد علمی و فکری علامه طباطبایی.
  • طریحی، فخرالدین1375. مجمع البحرین، تهران، کتابفروشی مرتضوی.
  • کاشفی، محمدرضا 1383. آیین مهرورزی، قم، بوستان کتاب.
  • کلینی، محمدبن یعقوب 1365. اصول کافی، تهران، دارالکتب الاسلامیه.
  • فاخری، سید علیرضا و محمد حسین منتظری 1378. اخلاق در خانواده، تهران، مرکز تحقیقات اسلامی سپاه.
  • فیض کاشانی، ملاّ محسن 1362. المحجّة البیضاء، قم، الاسلامی.
  • فراهیدی، خلیل‌بن احمد 1405. کتاب العین، دارالهجره.
  • فروم، اریک 1354. هنر عشق ورزیدن، ترجمه‌ی پوری سلطانی، تهران، مروارید.
  • قرائتی، محسن 1383. تفسیر نور، تهران، مرکز فرهنگی درسهایی از قرآن، ج1.
  • قمی، شیخ عباس1363. سفینه البحار و مدینه الحکم و الآثار، تهران، فراهانی.
  • ----------1363. هدیة‌الا حباب، تهران، امیرکبیر.
  •  متقی، علی‌بن حسام الدین 1401. کنزالعمال فی سنن الاقوال و الافعال، بیروت، الرساله. 
  •  مجلسی، محمدباقر 1404. بحارالأنوار، بیروت، الوفاء.
  •  محدث نوری، میرزا حسین 1408. مستدرک الوسایل، قم، آل البیت.
  • مکارم شیرازی، ناصر و دیگران 1379. تفسیر نمونه، تهران، دارالکتب الاسلامیه.
  • منصور، جهانگیر1379. قانون مدنی با آخرین اصلاحیه‌ها و الحاقات، تهران، دیدار.
  • مطهری، مرتضی1383. مجموعه آثار، تهران، صدرا، ج1. 
  • ---------- 1357. نظام حقوق زن در اسلام، تهران، صدرا.
  • میرخانی، عزت السادات 1380. رویکردی نوین در روابط خانواده، تهران، سفیر صبح.
  • فیض‌الاسلام 1326. نهج البلاغه، تهران، فیض‌الاسلام.
  • هاشمی رکاوندی، مجتبی1378. مقدمه‌ای بر روان‌شناسی زن، قم، شفق.
  • Coombs,Robert 1991. Martin status & personal well-being: A literature Review, Family Relation.
  • Demo,D.H. & Alan,C.A 1996. Single hood marriage & Remarriage: The effects of family structure & family relationship on mothers "well-being". Journal of Family. Issues.
  • Gottman, J.M. 1993. A theory of marital dissolution & stability, Journal of family psychology.  
  • Hows, W.A, & Mallinckrodt, B 1998. Separation-Individuation from family of origin & marital adjustment of recently married couples: The American journal of family therapy.
  • Kelly, E.L. & Conely , J1987. Personality & Compatibility: A perspective analysis of marital satisfaction. Journal of personality & social psychology.
  • Markowski, E & Green wood, P 1984. marital adjustment as a correlate of social interest. Individual psychology.
  • Nock, Steven.L. 1995. A comparison of marriage & connubiality Relationship, Journal of family issues.
  • Schumacher, J.A, leonard, K.E 2005. Husbands & Wives marital adjustment, verbal aggression & physical aggression as longitudinal predictors of physical aggression in early marriage. Journal of consulting & clinical psychology.
  • Waite,Linda,J. 1994, Why marriage matters, Strengthening marriage round table. Washington dc.