حل تزاحم حریم خصوصی زوجین با حقوق زوجیت بر اساس مصلحت تحکیم خانواده

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار دانشگاه امام صادق (ع) پردیس خواهران

2 فارغ التحصیل ارشد حقوق خانواده دانشگاه امام صادق (ع) پردیس خواهران

چکیده

امروزه حریم خصوصی به عنوان یک اصل بنیادین و اخلاقی، اهمیت و جایگاه ویژه ای دارد؛ تا حدی که می توان آن را در زمره ی کانونی ترین موضوعات حقوق بشری قرار دارد. این حق در گستره ی خانواده با عنوان مهم ترین و اساسی ترین بنیان اجتماعی و در روابط زوجین نیز مطرح است. نظر به اهمیت موضوع، این مقاله مترصد پاسخ گویی به این پرسش های اساسی است که با توجه به اختصاصات خانواده جایگاه این حق در روابط زوجین چیست؟ چه مصادیقی از آن را می توان در روابط همسران در نظر گرفت؟ در صورت تزاحم این مصادیق با برخی از حقوق زوجیت راه حل چیست و کدام یک رجحان دارند؟ این پژوهش با تدقیق در مفهوم حریم خصوصی، تحقیق در مستندات آن، واکاوی مصادیق این حریم در روابط زوجین و مداقه در موارد تزاحم آن با برخی حقوق زوجیت مشخص می کند در زندگی زناشویی اصل بر داشتن حریم خصوصی است، اما در مواردی با توجه به مقتضیات خاص خانواده در موارد تزاحم با حقوق زوجیت این حق محدود یا نقض می شود. بدین نحو که در فرض تزاحم حق اهم با معیار تحکیم خانواده سنجیده خواهد شد و این مصلحت تحکیم خانواده است که تعیین می کند در موارد خاص کدام یک از حقوق حریم خصوصی یا دیگر حقوق زوجیت به عنوان مرجح و اهم مقدم خواهد شد.

کلیدواژه‌ها


  • ×   ابن منظور، محمدبن مکرم 1414ق. لسان العرب، بیروت، دار الفکر للطباعة و النشر و التوزیع.

    ×   امامى، سید حسن. حقوق مدنى، تهران، اسلامیه.

    ×   انصاری، باقر 1386، حقوق حریم خصوصی، تهران، سمت.

    ×   انصاری دزفولی، مرتضی 1428. مکاسب، دارالکتب الاسلامیه.

    ×   تبریزی، استفتائات جدید، قم.

    ×   جبعی عاملى، زین‌الدین‌بن على 1413ق. مسالک الأفهام إلى تنقیح شرائع الإسلام، قم، مؤسسة المعارف الإسلامیة.

    ×    جوادی آملی، عبدالله 1375. زن در آیینه جلال و جمال، قم، اسرا.

    ×   حائری شاه باغ، سید علی 1382، شرح قانون مدنی، تهران، گنج دانش.

    ×   حرّ عاملى، محمد بن حسن 1409ق. وسائل الشیعة، قم، مؤسسه آل البیت (ع).

    ×   حسینی بهسودی، محمد سرور 1410ق. مصباح الاصول، قم، مکتبه الداوری.

    ×   حکمت نیا، محمود 1390. حقوق زن و خانواده، تهران، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.

    ×   حلبى، ابن زهره، حمزة بن على حسینى 1417ق. غنیة النزوع إلى علمی الأصول و الفروع، قم، مؤسسه امام صادق (ع).

    ×   حلّى، محمد‌بن حسن‌بن یوسف (فخر المحققین) 1387ق. إیضاح الفوائد فی شرح مشکلات القواعد، قم، مؤسسه اسماعیلیان.

    ×   خویى، سید ابوالقاسم 1410ق. منهاج الصالحین، قم، مدینة العلم.

    ×   رحمدل، منصور. «حق انسان بر حریم خصوصی»، مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی، ش 70، (1383).

    ×   زحیلی، وهبه بن مصطفی 1421ق. تفسیر الوسیط، بیروت، دارالفکر المعاصر.

    ×    سبزوارى، محمد باقر‌بن محمد. کفایة الأحکام، اصفهان، مهدوى.

    ×   سعدى، ابوجیب 1408 ق. القاموس الفقهی لغة و اصطلاحا، دمشق، دار الفکر.

    ×   صفایی، سید حسین و اسدالله امامی 1385. مختصر حقوق خانواده، تهران، میزان.

    ×   صفایی، سید حسین. «حقوق بشر در اسلام و اعلامیه جهانی حقوق بشر»، مجله دانشکده حقوق دانشگاه تهران، ش27، (1370).

    ×   طباطبایى، سید محمد حسین 1417ق. المیزان فى تفسیر القرآن، قم، دفتر انتشارات اسلامى جامعه‏ى مدرسین حوزه علمیه قم.

    ×   طوسى، ابوجعفر محمد‌بن حسن 1387ق. المبسوط فی فقه الإمامیة‌، تهران، المکتبة المرتضویة لإحیاء الآثار الجعفریة.

    ×   فاضل لنکرانى، محمد. جامع المسائل، قم، امیر قلم.

    ×   فضل الله، سید محمد حسین‌1420ق. دنیا المرأه، بیروت، دار الملاک.

    ×   ------- 1421ق. تأملات اسلامیه حول المرأه، بیروت، دار الملاک.

    ×   قنواتی، جلیل و حسین جاور. «حریم خصوصی؛ حق یا حکم»، حقوق اسلامی، ش 31، (1390).

    ×   قنواتی، جلیل و حسین جاور و شاهرخ صالحی کرهرودی. «میان کنش قاعده لاضرر و حریم خصوصی خانواده»، مجله مطالعات حقوقی دانشگاه شیراز، دوره 6، ش 2، (1393).

    ×   کاتبی،حسین قلی‌ 1359.حقوق و صنعت،تهران.

    ×   کلینى، محمد بن یعقوب‌ 1407ق. الکافی، تهران، دار الکتب الإسلامیة.

    ×   کاتوزیان، ناصر 1388. حقوق مدنی خانواده، تهران، شرکت سهامی انتشار.

    ×   کریمیان صیقلانی، علی‌ 1392. مبانی اخلاق جنسی در اسلام، گیلان، دانشگاه گیلان.

    ×   مجلسى، محمد تقى‌ 1406ق. روضة المتقین فی شرح من لا یحضره الفقیه، قم، مؤسسه فرهنگى اسلامى کوشانبور.

    ×   مطهری، مرتضی‌ 1378. مجموعه آثار استاد شهید مطهرى، تهران، صدرا.

    ×   مقدادی، محمد مهدی 1385. ریاست خانواده (بررسی ماده 1105 ق.م)، تهران، شورای فرهنگی اجتماعی زنان.

    ×   مکارم شیرازى، ناصر‌ 1374ش. تفسیر نمونه، تهران، دار الکتب الإسلامیة.

    ×   --------- 1424ق. کتاب النکاح، قم، مدرسه امام على بن ابى طالب (ع).

    ×   مهرپور، حسین 1386. حقوق بشر در اسناد بین المللی و موضع جمهوری اسلامی ایران، تهران، اطلاعات.

    ×   مهریزی، مهدی‌1390. شخصیت و حقوق زن در اسلام، تهران، انتشارات علمی و فرهنگی.

    ×   موسوى خمینى، سید روح اللّه 1422ق. استفتائات، قم، دفتر انتشارات اسلامى.

    ×   موسوی خمینى، سید روح اللّه بی­تا، تحریر الوسیلة، قم، مؤسسه مطبوعات دار العلم

    ×   موسوى گلپایگانى، سید محمدرضا 1413ق. إرشاد السائل، بیروت، دار الصفوة.

    ×   میرمحمد صادقی، حسین‌ 1371. تحلیل مبانی حقوق جزا، تهران، دانشگاه شهید بهشتی.

    ×   نجفی، محمد حسن. جواهر الکلام فی شرح شرائع الإسلام، بیروت، دارالحیاء التراث العربی.

    ×   هاشمی، محمد‌ 1382. حقوق اساسی جمهموری اسلامی ایران، تهران، میزان.

    ×   واسطى زبیدی، محب‌الدین سید محمد مرتضى‌ 1414ق. تاج العروس من جواهر القاموس، بیروت، دار الفکر للطباعة و النشر و التوزیع.

    • Ø Solove,danielj. “conceptualizingprivacy,california law review”.vol.90, (2002).
    • Ø Andrew Ashworth, 1992. Principles of Criminal Law,(eds) Tony Honore& Joseph Raz. Clarendon Press. Oxford.