بررسی تفاوت های جنسیّتی در سرمایه ی اجتماعی دانشجویان (مورد مطالعه: دانشجویان دانشگاه یاسوج)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار جامعه شناسی دانشگاه یاسوج

2 نویسنده ی مسئول

3 دانشجوی کارشناسی ارشد جامعه شناسی دانشگاه یاسوج

چکیده

پژوهش حاضر، با هدف بررسی تفاوت های جنسیّتی در سرمایه ی اجتماعی دانشجویان دانشگاه یاسوج، با استفاده از روش پیمایش انجام شده است. در این پژوهش به شکل ترکیبی از نظریه های سرمایه ی اجتماعی بوردیو و نظریه های روان شناختی تفاوت جنسیّتی دینرشتاین و چودورو برای چارچوب نظری پژوهش استفاده شده است. بر اساس فرمول لین، حجم نمونه 400 نفر محاسبه که با روش نمونه گیری تصادفی از نوع طبقه ای چند مرحله ای، انتخاب و مطالعه شده اند. ابزار گردآوری داده ها نیز پرسش نامه ی ترکیبی محقّق ساخته و دیگران ساخته بوده که پس از تأیید اعتبار آنها توسّط صاحب نظران، پایایی پرسش نامه با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ (سرمایه ی اجتماعی 0/95)، محاسبه و استفاده شده است. نتایج نشان داد تفاوت معناداری در سرمایه ی اجتماعی (کلّی) و ابعاد «ارتباطی» و «ساختاری» آن در بین زنان و مردان پژوهش وجود نداشته است. ولی تفاوتی معنادار در بعد «شناختی» سرمایه ی اجتماعی آنها وجود داشت. نتیجه گیری کلّی تحقیق گویای این مهم بود که سرمایه ی اجتماعی از نظر جنسیّتی تمایزبردار نبوده و تفاوت در بعد شناختی سرمایه ی اجتماعی نیز نشان گر نوع ایستارها و باورهای ذهنیّتی متفاوت نسبت به تعاملات اجتماعی زنان و مردان در جامعه ی مورد مطالعه است.

کلیدواژه‌ها


  • ×                  اجتهادی، مصطفی. «سرمایه­ی اجتماعی»، پژوهشنامه­ی علوم انسانی، ش3، (1386).

    ×                  احمدی، سیروس اصغر میرفردی و محمّدحسین ابتکاری. «بررسی تأثیر سرمایه­ی اجتماعی بر کیفیّت زندگی شهروندان شهر یاسوج»، راهبرد اجتماعی فرهنگی، سال 2، ش6، (1392).

    ×                  ارمکی، تقی و افسانه کمالی. «اعتماد، اجتماع و جنسیّت: بررسی تطبیقی اعتماد متقابل در بین دو جنس»، جامعه­شناسی ایران، دوره­ی 2، ش2، (1383).

    ×                  بوردیو، پیر 1381. نظریه­ی کنش، ترجمه­ی مرتضی مردیها، تهران، نقش و نگار.

    ×                  پاتنام، رابرت 1380. دمکراسی و سنّت­های مدنی، ترجمه­ی محمّدتقی دلفروز، تهران: جامعه­شناسان.

    ×                  توکّلی، نیره. «فرهنگ و هویّت جنسی با نگاهی به ادبیات ایران»، نامه­ی انسان­شناسی، دوره­ی 1، ش3، (بهار و تابستان 1382).

    ×                  جوادی­یگانه، محّمدرضا، مسعود کوثری و طاهره خیرخواه. «تلفن همراه و کارکردهای آن برای کاربران ایرانی با تأکید بر تفاوت­های جنسیّتی»، مطالعات و تحقیقات اجتماعی، دوره­ی 1، ش2، (تابستان 1391).

    ×                  حریرچی، محمود، خلیل میرزایی، اعظم جهرمی و اعظم مکانی. «چگونگی وضعیّت کیفیّت زندگی شهروندان شهر جدید پردیس»، پژوهش اجتماعی، سال2، ش4، (پاییز 1388).

    ×                  رابرتسون، یان 1380. درآمدی بر جامعه، ترجمه­ی حسین بهروان، مشهد، آستان قدس رضوی.

    ×                  ربّانی­خوراسگانی، علی، علی صدّیق اورعی و مهدی خنده­رو. «بررسی سرمایه­ی اجتماعی و عوامل مؤثّر بر شکل­گیری آن در سطح محلّه»، مجلّه­ی علوم اجتماعی دانشکده­ی ادبیات و علوم انسانی دانشگاه فردوسی مشهد، سال 6، ش2، (پاییز و زمستان 1388).

    ×                  رستگار خالد، امیر. «رابطه­ی کار و خانواده: تفاوت­های جنسیّتی در برخورداری از حمایت اجتماعی»، پژوهش زنان، دوره­ی 2، ش2، (1383).

    ×                رضائیان، علی. «عصر سرمایه­ی انسانی و اجتماعی». فصلنامة پیام مدیریت. سال 3، ش 11 و 12، (تابستان و پائیز 1384).

    ×                  سفیری، خدیجه و ذبیح­الله صدفی. «فراتحلیل مطالعات و تحقیقات جنسیّت و سرمایه­ی اجتماعی». جامعه­شناسی کاربردی، سال 23، ش3، (پاییز 1391).

    ×                  سلیمانی­نیا، لیلا. «تفاوت­های جنسیّتی نوجوانان در ارتکاب انواع رفتارهای پرخطر». مطالعات جوانان، ش 9 و 8، (تابستان 1386).

    ×                  عبداللهی، محمّد و میرطاهر موسوی. «سرمایه­ی اجتماعی در ایران، وضعیّت موجود، دورنمای آینده و امکان­شناسی گذار». رفاه اجتماعی، سال 6، ش25، (تابستان 1386).

    ×                  فوکویاما، فرانسیس 1385. پایان نظم، سرمایه­ی اجتماعی و حفظ آن، ترجمه­ی غلامعباس توسّلی، تهران، حکایت قلم نوین.

    ×                  فیلد، جان 1385. سرمایه­ی اجتماعی، ترجمه­ی جلال متّقی، تهران، مؤسسه­ی عالی پژوهش تأمین اجتماعی.

    ×                  کارکنان نصرآبادی، محمّد. «تبیین جامعه­شناختی نقش سرمایه­ی اجتماعی در هویّت ملّی». مجموعه مقالات همایش ملّی فرهنگ و توسعه در منطقه­ی مرکزی ایران، دانشگاه کاشان، (اردیبهشت 1388).

    ×                  کلانتری، خلیل 1385. پردازش و تحلیل داده­ها در تحقیقات اجتماعی-اقتصادی با استفاده از نرم­افزار SPSS، تهران، شریف.

    ×                  کلمن، جیمز 1384. در سرمایه­ی اجتماعی، اعتماد، دمکراسی و توسعه، به کوشش کیان تاج­بخش، ترجمه­ی افشین خاکباز و حسن پویان، تهران، شیرازه.

    ×                  گیدنز، آنتونی 1373. جامعه­شناسی، ترجمه­ی منوچهر صبوری، تهران، نی.

    ×                  مدیری، فاطمه و تقی آزاد ارمکی. «بررسی تفاوت­های جنسیّتی در رفاه ذهنی ایرانیان». مجلّه­ی علوم اجتماعی دانشکده­ی ادبیات و علوم انسانی دانشگاه فردوسی مشهد، (پائیز و زمستان 1392).

    ×                  مرنیسی، فاطمه 1384. سرمایه­ی اجتماعی در عمل: مورد انجمن روستای ایت ایکتل (نقدی بر همبستگی سنّتی در کشور مراکش).

    ×                  نوابخش، مهرداد و جمیله فدوی. «بررسی ابعاد سرمایه­ی اجتماعی ونقش آن در توسعه­ی شهری: مطالعه­ی موردی منطقه­ی 5 شهر تهران». پژوهش­نامه­ی علوم اجتماعی، سال 2، ش 1، (بهار 1387).

    ×                  نوروزی، لادن. «تفاوت­های جنسیّتی در ساختار شغلی». پژوهش زنان، دوره­ی 2، ش 1، (بهار 1383).

    ×                  وحیدا، فریدون، صمد کلانتری و ابوالقاسم فاتحی.  «رابطه­ی سرمایه­ی اجتماعی با هویّت اجتماعی دانشجویان». مجلّه­ی پژوهشی دانشگاه اصفهان، جلد 7، ش2، (1383).

    ×                  وینسترا، گری 1384. سرمایه­ی اجتماعی، تندرستی و نابرابری. مجموعه مقالات سرمایه­ی اجتماعی، اعتماد، دمکراسی و توسعه، ترجمه­ی افشین خاکباز و حسین پویان، تهران، شیرازه.

    • Albrecht, A. 1987. Social; Psychology. Englewood Cliffs and New Jersey: Prentice-Hall, Inc.
    • Barr, F. M., A. R. & Cherry, “Social Capital a Potential Tool for Analysis of the Relationship between Aging Individuals and Their Social Environment”. Ageing International. Vol. 31, No. 3, (2006).
    • Bourdieu, P. (1986). “The Forms of Capital”. in J. G. Richardson (ed.), Handbook of Theory a Research for the Sociology of Education, Greenwood Press, New York.
    • Burke, P. “Identities and Social Structure: The 2003 Cooley-Mead Award Address”. Social Psychology Quarterly. Vol. 67, No. 1. (2004).
      • Chodorow, N. (1997). The Psychodynamics of the Family in: Linda Nicholson (Ed.). The Second Wave, New York and London: Rutledge, 1997.
      • Chuang, Y., & K. Chuang, “Gender differences in relationships between social capital and individual smoking and drinking behavior in Taiwan”. Soc Sci Med, Vol. 67, No. 8, (2008).
      • Coleman, J. S. 1990. Foundation of Social Theory. Cambridge, MA: Harvard University Press, Belknap Press.
      • Coleman, J. S. (1991). “Prologue: Constructed Social Organization”.  In P. Bourdieu and J. S. Coleman (Eds), Social Theory for Changing Society, Westview Press, Boulder.
      • Coleman, J. S. 1994. Foundations of Social Theory.Cambridge, MA: TheBelknap Press of Harvard University. 
      • Emmerik, V. “Gender differences in the creation of different types of social capital: a multilevel study”. Soc Network, Vol. 28, No. 1, (2006).
      • Ferlander, S., & I. Mäkinen, “Social capital, gender and self-rated health: evidence from the Moscow Health Survey”. Soc Sci Med, Vol. 69. No. 9(2009).
      • Grewe, N. (2003). “Social Capital and Local Development: An Exploration of Three Forms of Community-based Social Capital (Iowa)”. LOW STATE UNIVERSITY.
      • Hyatt, R. 2003. Social Capital, Inequality; and Well-being in the International Neighborhood, Brown University.
      • Kammeyer, K. C. W. 1989. Sociology. Boston and London: Allyn and Bacon.
      • Kerry, A. 2003. Locating Community Social Capital: A study of Social Networks and Community Action. Iowa State University.
      • Knack, S. 2002. Social Capital. Growth and Poverty: a Survey of Cross Country Evidence. Cambridge, MA: Harvard University Press, Belknap Press.
      • Krishna. A. & N. Uphoff. “Mapping and Measuring Social Capital through Assesment of Collective Action to Conserve and Develop”. In Rajistan, India, (2002).
      • Lin, N. (1976). Foundation of social Research. New York: McGraw-Hill.
      • Lin, N. 1999. Building a Network Theory of Social Capital. In Social Capital: Theory and Research. N. Lin. K. Cook and R.S. Burt (Eds.) New York: Aldine De Gruyere.
      • McConnell, J. V., , R. P.  & Philipchalk 1992. Understanding Human Behavior, Orlando: HBJ Publishers.
      • Molyneux, M. “Gender and the Silences of Social Capital: Lessons from Latin America”. Development and change, Vol. 32, No. 2, (2002).
      • Moore, G. “Structural determinants of men’s and women’s personal networks”. Am Social Rev, Vol. 55, No. 5, (1990).
      • Nahapiet, J., & S.  Ghosal, “Social capital, intellectual capital and the organizational advantage”. The Academy of Management Review, Vol. 23, No. 2, (1998).
      • Norris, P., & Inglehart, R. “Gendering social capital: Bowling in Women’s Leagues?”. In Gender and Social Capital, Edited by O’Neill B, Gidengil E. New York: Routledge, (2006).
      • Putnam, R. D. 2000. Bowling Atone: The Collapse and Revival Of American Community. New York: Simon & Schuster.
      • Rostila, M. “A resource-based theory of social capital for health research: can it help us bridge the individual and collective facets of the concept?”. Soc Theor Health, Vol. 9, No.2, (2011).
      • Shaffer, D. R. (1993). Developmental Psychology. Pacific Grove: Brooks/Cole Publishing Company.
      • Szreter, S., & M. Woolcock. “Health by association? Social capital, social theory, and the political economy of public health”. Int J Epidemiol, Vol. 33, No.4, (2004).
      • Tong, R. 1997. Feminist Thought. London: Rutledge.
      • Vyncke1, V., W. Hardyns, W., Peersman, L., Pauwels, & S. Willems, (2014). “How equal is the relationship between individual social capital and psychological distress? A gendered analysis using cross-sectional data from Ghent (Belgium)”. BMC Public Health, Retrived from < http://www.biomedcentral.com
      • Westerman, O., J., Ashbi, & J.Pretty, “Gender and Social Capital: The Importance of Gender Differences for the Maturity and Effectiveness of Natural Resource Management Groups”. World Development Vol. 3, No. 2, (2005).