بررسی راهبردهای سیاست اشتغال در حوزه‌ی مادری در جمهوری اسلامی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 نویسنده مسئول

2 دانشجوی دکتری رشته مطالعات زنان، دانشگاه تربیت مدرس

3 استادیار دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبائی.

4 استادیار گروه مطالعات زنان دانشگاه تربیت مدرس

5 دانشیار گروه تعلیم و تربیت دانشگاه تربیت مدرس.

چکیده

بی‌تردید، بخش مهمی از چالش های مربوط به اشتغال زنان، با نقش مادری آنها پیوند دارد. وقوع تغییراتی مهم در کمّ و کیف ایفای نقش مادری در جامعه‌ی ایران و ربط معنادار این تغییرات به مقولات تحصیل و اشتغال زنان، اهمیت توجه به این عرصه را به خوبی نشان می دهد. بدیهی است که مدیریت کلان چنین تغییراتی، در راستای حمایت و تسهیل مادری، در کنار بهره مندی از توانمندی ها و فرصت های زنان در روند توسعه‌ی کشور، بر عهده‌ی حاکمیت است و سیاست اجتماعی یکی از ابزار کارآمد در مدیریت تحولات اجتماعی به شمار می رود. «سیاست اشتغال» یکی از بخش های سیاست اجتماعی است و راهبردهای آن در حوزه‌ی مادری بر مجموعه تدابیر و اقدامات حاکمیت در راستای تأمین درآمد و تسهیل اشتغال برای گروه مادران صدق می کنند. این پژوهش، مبتنی بر روش تحلیل محتوای کیفی و با مطالعه‌ی کلیه‌ی سیاست های تقنینی و اجرایی مصوّب مراجع مختلف سیاست گذاری جمهوری اسلامی ایران از سال 1358 تا سال 1394 به مطالعه و تحلیل این راهبردها، در دو سطح کلان و خرد پرداخته است. در انتها، مقولات کلان «تحقق عدالت» و «تأمین درآمد» از تحلیل سیاست های کلی نظام و مقولات «سیاست های تسهیلی» و «سیاست های تأمین درآمد» از بررسی راهبردهای سطح خرد حاصل شد.

کلیدواژه‌ها


  • قرآن کریم.#
  • ابن منظور، محمدبن مکرم ١٤٠٥ ق. لسان­العرب، بیروت، ادب­الحوزه.#
  • اسماعیلی، محسن و هادی طهان نظیف. «تحلیل ماهیت نهاد سیاست­های کلی نظام در حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران»، پژوهشنامه حقوق، دوره 3، ش 28، (1387).#
  • الکاک، پیت، مارگارت می و کارن راولینگسون 1391. مرجع سیاست­گذاری اجتماعی، ترجمه‌ی علی اکبر تاج مزینانی و محسن قاسمی، تهران، دانشگاه امام صادق(ع).#
  • بلک مور، کن 1385. مقدمه‌ای بر سیاست‌گذاری اجتماعی، ترجمه‌ی علی اصغر سعیدی و سعید صادقی، تهران، مؤسسه عالی پژوهش تأمین اجتماعی.#
  • دین، هارتلی 1388. سیاست­گذاری اجتماعی، ترجمه‌ی عبدالله بیچرانلو، تهران، پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی.#
  • ربانی اصفهانی، حوریه. بررسی جایگاه مادر از دیدگاه مفسرین اسلامی معاصر، (پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده اهل البیت دانشگاه اصفهان)، به راهنمایی امیرحسین بانکی­پورفرد، (1393).#
  • زارعی، محمدحسین. «نظام قانون‌گذاری ایران و جایگاه مجمع تشخیص مصلحت»، راهبرد، ش34، (1383).#
  • سگالن، مارتین 1380. جامعه‌شناسی تاریخی خانواده، ترجمه‌ی حمید الیاسی، تهران، مرکز.#
  • طباطبایی، سید محمدحسین 1384. تفسیر المیزان، قم، دفتر انتشارات اسلامی.#
  • عمید، حسن 1380. فرهنگ فارسی عمید، تهران، امیرکبیر.#
  • فیتزپتریک، تونی 1383. نظریه‌ی رفاه (سیاست اجتماعی چیست؟)، ترجمه‌ی هرمز همایون­پور، تهران، گام نو.#
  • گیدنز، آنتونی 1387. جامعه‌شناسی، ترجمه‌ی منوچهرصبوری، تهران، نی.#
  •  مادری در نگاه دینی و عینیت اجتماعی: با گفتارها و گفت­وگوهایی از اساتید و دانشوران، (1393). تهران، مرکز تحقیقات زن و خانواده.#
  • مرکز آمار ایران، بخش نیروی کار، (http://amar.org.ir).#
  • مرکز امور زنان و خانواده ریاست جمهوری (http://nahad.govir.ir).#
  • مطهری، مرتضی 1377. مجموعه آثار، تهران، صدرا.#
  • مولر، پیر 1378. سیاست‌گذاری عمومی، ترجمه‌ی حمیدرضا ملک محمدی، تهران، دادگستر.#
  • همشهری (http://hamshahrionline.ir).#
  • هورنبای، آلبرت سیدنی 1381. آکسفورد، تهران، اندیشه.#
  • هولستی، ال- آر 1373. تحلیل محتوا در علوم اجتماعی و انسانی، ترجمه‌ی نادر سالارزاده امیری، تهران، دانشگاه علامه طباطبائی.#
  • یزدانی، فرشید. «مفاهیم بنیادی در مباحث رفاه اجتماعی»، رفاه اجتماعی، سال 3، (1382).#
    • Arendeel, Lereza, 1999, “Mothering and Motherhood: a decade review”, Wfnetwork. bc. edu/Berkeley/papers/33. pdf.#
    • Braun, Virginia & Victoria Clarke “Using thematic analysis in psychology", Qualitative Research in Psychology, (2006).#
    • Depoy, E. & L. Gitilin (2005), “Introductin to Research: Understanding and Applying Multiple Strategies”, Third Edition, Mosby Press.#
    • Glenn, E. 1994, “Social Constructions of Mothering: A Thematic Overview”, In E. Glenn, G. Chang & L. Forcey (eds) Mothering: Ideology, Experience and Agency. London: Routledge.#